速成讲座：一小时学会世界语语法
（没有版权，随意转载）

＝＝开场白＝＝

Google 一下，各种世界语讲座、教材，应有尽有，本不用我多费笔墨。想学的自然可以登堂入室。但转念想，来这个坛子的都是天才，对于天才班，应该特制速成教材。就当玩吧，我保证你一小时学会世界语语法（不包括词汇），可以对这门语言有个了解。怎么学法，这样吧，我用“死译”法，因为是学语法，所以就用英文词根充数，加上世界语的后缀，和常用虚词。

＝＝讲解＝＝

世界语宪法共有16条（见附录），没有例外。虚词就几十个常用的，需要死记，不用教授，练习时遇到就给注上即可。关于名、形、动、副四大实词，真正关键的就下面几条：

名词词尾为 “-o”, 复数形式加词尾 “-j”。宾格加词尾 “-n” 构成。

形容词以 “-a” 收尾, 其格数与名词同：复数加 “-j”，宾格加”-n”。比较级用 pli (more)和连词 ol (than), 最高级用plej (most)。

副词以 “-e” 收尾; 各比较等级与形容词同：比较级用 pli (more)和连词 ol (than), 最高级用 plej (most)。

动词的各种形式:

现在时用词尾 “-as”; 过去时 “-is”; 将来时 “-os” e.g. stud-as (study); stud-is (studied); stud-os (will study)

假定式 “-us”; 命令式 “-u”; 不定式 “-i” e.g. (se)…stud-us (if … study); stud-u (study); stud-i (to study)

好，语法教授完毕。现在开始做练习，示范给各位看，最后附上考题，答对80％以上，发放速成毕业证书。

＝＝常用虚词/造词语缀＝＝

冠词：la (the)

代词：
mi=I; min=me; mia=my; la mia=mine
vi=you; vin=you; via=your; la via=yours
li=he; lin=him; lia=his; la lia=his
shi=she; shin=her; shia=her; la shia=hers
ghi=it; ghin=it; ghia=its; la ghis=its
ni=we; nin=us; nia=our; la nia=ours
ili=they; ilin=them; ilia=their; la ilia=theirs

相关词表：

Kiu＝Which/Who
Kio＝What
Kiam＝When
Kie＝Where
Kial＝Why
Kiel＝How
Kiom (da) ＝ How many

Tiu=That (adjective); tiu chi = chi tiu = this
Tio=That (noun); tio chi = chi tio = this
Tiam=Then; tiam chi = chi tiam = at this moment
Tie=There; tie chi = chi tie = here
Tial=Therefore; tial chi = chi tial = for this reason
Tiel=Thus/In that way; tiel chi = chi tiel = (in) this way
Tiom  (da) =That much/many; tiom chi = chi tiom = this much/many

造词语缀

mal-(反义词前缀)：

simpl-a (simple) : mal-simpl-a (complicated);
bon-a (good) : mal-bon-a (bad);
nov-a (new) : mal-nov-a (old)

-in-(女性后缀)：

frat-o (brother) : frat-in-o (sister);
patr-o (father) : patr-in-o (mother);
amik-o (friend) : amik-in-o (female friend);
Esperantist-o (Esperantist) : Esperantist-in-o (female Esperantist)

＝＝示范＝＝

[1] English original:

What is that? That is a dog. Who is that? That is my friend.

English-ized Esperanto:

Kio est-as tio? Tio est-as dog-o. Kiu est-as tiu? Tiu est-as mia friend-o.

Esperanto translation:

Kio estas tio? Tio estas hundo. Kiu estas tiu? Tiu estas mia amiko.

[2] English original:

When will you come? I will come soon. Where are you? I am in the USA.

English-ized Esperanto:

Kiam vi com-os? Mi com-os baldau. Kie est-as vi? Mi est-as en USA-o.

Esperanto translation:

Kiam vi venos? Mi venos baldau. Kie estas vi? Mi estas en Usono.

[3] English original:

Why are you in the USA? Because I live in the USA. How will you come to Europe? I will come by aeroplane.

English-ized Esperanto:

Kial vi est-as en USA-o? Char mi liv-as en USA-o. Kiel vi com-os al Europ-o? Mi com-os per aeroplan-o.

Esperanto translation:

Kial vi estas en Usono? Char mi loghas en Usono. Kiel vi venos al E?ropo? Mi venos per aviadilo.

[4] English original:

Do you speak Esperanto? Yes, I speak a little Esperanto. I am a new Esperantist. I like this language. It is simple, logical and very beatiful.

English-ized Esperanto:

Chu vi speak-as Esperant-on? Jes, mi speak-as iom Esperant-on. Mi est-as new-a Esperantist-o. Mi lik-as tiun chi language-on. Ghi est-as simpl-a, logical-a kaj tre beatiful-a.

Esperanto translation:

Chu vi parolas Esperant-on?
Jes, mi parolas iom Esperanton. Mi estas nova Esperantisto. Mi shatas tiun chi lingvon. Ghi estas simpla, logika kaj tre bela.

＝＝语法天才班毕业考试＝＝

[1] 请把下列世界语短文翻译成英语：

Sinjoro (Mr) Wei Li estas mia instruisto de Esperanto. Li estas malnova Esperantisto. En 1987, li studis kaj loghis en Chinio (China). Tiam, li partoprenis en la 71-a Universala Kongreso de Esperanto en Pekino. Poste (later), li venis al Usono. Nun (now), li estas mia instruisto kaj amiko.

[2] 请把下列英语短文翻译成世界语（实词可以用英语词根）：

Esperanto is an interesting language. Its grammar is simple and logical. I can (pov-as) learn it in one hour. I did not believe it. But (sed) it is a fact. Esperanto is especially attractive to (al) us. We will love it.

答案在本网页末。如果您顺利通过，恭喜阁下，您世界语语法天才班结业！

== 参考链接 ==

Wiki Esperanto Lesson

附注: 为便于查对, 这里把世界语16条中基本法规转抄如下（无关紧要的条款删除）:

(2) 名词词尾为 “-o”, 复数形式加词尾 “-j”。目的格加词尾 “-n” 构成。

(3) 形容词以 “-a” 收尾, 其格数与名词同。比较级用 pli (more) 和连词 ol (than), 最高级用 plej (most)。

(4) 基数词(没有词尾变化)是: unu 1, du 2, tri 3, kvar 4, kvin 5, ses 6, sep 7, ok 8, nau 9, dek 10, cent 100, mil 1000。几十和几百由数词简单合并而成 (e.g. du-dek-kvin 25; mil sep-cent tri-dek ses 1736)。序数词加形容词词尾 (e.g. du-dek-a 22nd)。

(5) 人称代词: mi (I), vi (you), li (he), shi (she), ghi (it), ni (we), vi (you), ili (they)。其所有格形式加形容词词尾 -a 构成。数格的变化 (-aj, -ajn) 与名词同（-oj, -ojn）。

(6) 动词没有人称和数的变化。动词的各种形式: 现在时用词尾 “-as”; 过去时 “-is”; 将来时 “-os”; 假定式 “-us”; 命令式 “-u”; 不定式 “-i”。分词(有形容词和副词的意义): 主动现在式 “-ant-”; 主动过去式 “-int-”; 主动将来式 “-ont-”; 被动现在式 “-at-”; 被动过去式 “-it-”; 被动将来式 “-ot-”。被动语态的各种形式, 都借助于 esti (be)的相应形式和所需要的动词的被动分词构成; 被动式所用的介词是 de (by)。

(7) 副词以 “-e” 收尾; 各比较等级与形容词同。

(10) 单词重音永远在倒数第二个音节上。

(11) 合成词由词与词简单合并而成(主要的词放在后面)。

(13) 为了表示方向, 单词（包括介词宾语）加目的格词尾（即宾格词尾 -n）。

＝＝语法天才班毕业考试答案＝＝

[1] 请把下列世界语短文翻译成英语：

Sinjoro Wei Li estas mia instruisto de Esperanto. Li estas malnova Esperantisto. En 1987, li studis kaj loghis en Chinio. Tiam, li partoprenis en la 71-a Universala Kongreso de Esperanto en Pekino. Poste, li venis al Usono. Nun, li estas mia instruisto kaj amiko.

==》

Mr. Wei Li is my Esperanto teacher. He is an old Esperantist. In 1987, he studied and lived in China. At that time, he participated in the 71st World Congress of Esperanto in Beijing. Later, he came to USA. Now, he is my teacher and friend.

[2] 请把下列英语短文翻译成世界语（实词可以用英语词根）：

Esperanto is an interesting language. Its grammar is simple and logical. I can (pov-as) learn it in one hour. I did not believe it. But (sed) it is a fact. Esperanto is especially attractive to (al) us. We will love it.

==》

Esperant-o est-as interesting-a language-o. Ghia grammar-o est-as simpl-a kaj logical-a. Mi pov-as learn-i ghi-n en 1 hour-o. Mi ne believ-is ghi-n. Sed ghi est-as fact-o. Esperant-o est-as especially-e attractiv-a al ni. Ni lov-os ghi-n.

==》

Esperanto estas interesa lingvo. Ghia gramatiko estas simpla kaj logika. Mi povas learni ghin en unu horo. Mi ne kredis ghin. Sed ghi estas fakto. Esperanto estas speciale atraktiva al ni. Ni amos ghin.

原载 《立委随笔：一小时学会世界语语法》